Facebook đã tung ra sách trắng về đồng Libra, hay còn gọi là Diem coin – đồng tiền điện tử đầu tiên của mạng xã hội này, đồng thời hứa hẹn về mức phí thanh toán với Libra gần như là miễn phí. Vậy cụ thể, Libra có tính năng gì và nó liệu có thể tận dụng bàn đạp là Facebook để tiến xa trong tương lai?
1. Libra là gì?
Libra là đồng tiền điện tử được Facebook và những nhà đồng sáng lập cùng nhau tạo dựng. Công nghệ Libra đặc biệt ở chỗ nó kết hợp giữa nền tảng blockchain cơ bản giống Bitcoin và những đồng tiền điện tử khác với phiên bản Facebook mã hóa bổ sung.
Trong tầm nhìn và khát vọng của Facebook thì đồng Libra trong tương lai sẽ biến thành một đồng tiền toàn cầu mà hàng tỷ người đều có thể sử dụng. Đi sâu vào đối tượng thì Libra nhắm đến những người dân thuộc những vùng đang phát triển và họ không có cơ hội sử dụng những dịch vụ tài chính hay ngân hàng. Nói cách khác, Libra sẽ là loại tiền kỹ thuật số mà bất kỳ ai trên thế giới này đều có thể chuyển cho người khác hoặc đơn giản là sử dụng để mua hàng.
Và Facebook không build Libra một mình. Libra sẽ được điều hành bởi Hiệp hội Libra, một nhóm Thụy Sĩ bao gồm 28 thành viên – trong đó có công ty con của Facebook là Calibra, Uber, PayPal, Mastercard, Visa, Spotify và nhiều tên tuổi khác trong lĩnh vực công nghệ và tài chính.
2. Đặc điểm của Libra coin:
Libra sẽ chạy trên một blockchain, tuy nhiên, nó khác với một blockchain truyền thống theo một số cách. Và đây cũng là yếu tố khiến Libra gặp khá nhiều tranh cãi trên các cộng đồng.
Tương tự như các loại tiền điện tử khác, đó là các nodes sẽ xác thực các giao dịch và duy trì chuỗi khối. Tuy nhiên, vì các nút của Libra sẽ chỉ được chạy từ máy chủ của các thành viên hiện tại của Hiệp hội Libra nên bản thân mạng không được phân cấp theo cách của Bitcoin. Facebook đã nói rằng kế hoạch là chuyển sang một mạng hoàn toàn phi tập trung trong vòng 5 năm.
Với mục đích ngăn chặn việc biến động quá lớn thì Libra được hướng đến việc trở thành một đồng stablecoin, tức là giá trị của nó sẽ tương đương với một đồng tiền nào đó. Và cách người sáng lập ra nó chọn là đặt giá của nó tương đương với trung bình của nhiều loại tiền khác nhau trên thế giới. Cụ thể, dự trữ Libra được tạo thành từ đô Mỹ (chiếm 50%), đồng euro (chiếm 18%), đồng yên Nhật (chiếm 14%), bảng Anh (chiếm 11%) và đô la Singapore (chiếm 7%). Hành động này sẽ khiến việc giá Libra không bị dao động quá lớn và vượt ngoài kiểm soát.
Ngoài một ứng dụng độc lập có tên là Calibra, ví kỹ thuật số dành cho tiền điện tử mới của Facebook sẽ có sẵn trong ứng dụng Messenger và WhatsApp. Các đối tác khác của Hiệp hội Libra, ví dụ: Spotify và Uber, cũng sẽ tìm cách tích hợp thanh toán Libra.
Trong ứng dụng, người dùng sẽ có thể thực hiện chuyển đổi từ tiền pháp định sang tiền điện tử trong thế giới thực để sở hữu đồng Libra. Với quá trình này, họ phải chịu một khoản phí giao dịch rất nhỏ giống như ví Paypal.
3. Tại sao Libra coin lại gây tranh cãi?
Chỉ mất vài giờ để các cơ quan quản lý, chủ ngân hàng trung ương và chính trị gia phản ứng trước kế hoạch tung ra một loại tiền kỹ thuật số toàn cầu mới của Facebook. Trong nền kinh tế toàn cầu ngày nay, tài chính là một phần quan trọng trong cơ sở hạ tầng của thế giới và một cuộc khủng hoảng trên một thị trường sẽ gây ra hậu quả trên toàn thế giới. Điều đó có nghĩa là hầu hết các chính phủ cảm thấy cần phải đánh giá công nghệ mới này và cần có một khuôn khổ pháp lý rõ ràng.
Nếu Libra muốn lưu trữ siêu dữ liệu về mọi giao dịch và ví dụ: tham chiếu chéo nó với các ứng dụng như WhatsApp, họ có thể đưa ra hồ sơ người dùng chi tiết. Quan điểm đó đã dẫn đến những lo ngại về mô hình kinh doanh của Libra. Các câu hỏi về việc một nhóm tư nhân tạo ra tiền tệ của riêng mình thì các vấn đề về khả năng bị hack, trốn thuế và rửa tiền cũng đã được đặt ra.
4. Tình trạng của Libra coin:
Lần ra mắt đầu tiên của Libra được lên kế hoạch vào đầu năm 2020, tuy nhiên, với tất cả những tranh cãi từ khắp mọi nơi thì nó được tung ra thị trường vào năm 2021. Một mặt, đó là kết quả của phản ứng dữ dội về quy định, mặt khác, sự ra đi của một số đối tác sáng lập có thể đã khiến dự án bị đình trệ một chút.
Các đơn vị như Paypal, eBay, Mastercard, Visa, Stripe và Mercado Pago đã từ bỏ dự án Libra vào tháng 10 năm 2019 sau sức ép từ các thượng nghị sĩ Mỹ. Các bộ xử lý thanh toán đã phải chịu trách nhiệm nếu Libra làm mọi thứ quá dễ dàng cho những kẻ khủng bố và rửa tiền. Kết quả là, Hiệp hội Libra và dự án, nói chung, chỉ có thể tính với một bộ xử lý thanh toán (PayU). Trong khi đó, Mark Zuckerberg, đang tham dự các phiên điều trần của Quốc hội để bảo vệ các kế hoạch tiền tệ của công ty.
Bất chấp những lời chỉ trích, cũng có những ý kiến hoan nghênh Libra như một loại tài sản mới dẫn đến sự đổi mới tài chính.
5. Tiềm năng của Libra:
Như báo cáo chính thức đã đề cập, Libra sinh ra không phải để thay thế tiền tệ fiat hoặc hệ thống tài chính truyền thống như các đồng tiền điện tử khác, mà nó sẽ là một giải pháp phục vụ thay thế cho hình thức chuyển tiền ngân hàng truyền thống. Điều này chủ yếu có lợi cho những người không có quyền truy cập vào các tổ chức tài chính.
Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, người dùng có thể gửi và nhận tiền kỹ thuật số Libra. Giá trị của Libra sẽ không dao động nhiều như tiền điện tử, do nó là một stablecoin được gắn với đồng đô la Mỹ.
Và trong khi quyền riêng tư về dữ liệu vẫn là một mối quan tâm, Libra được cho là không còn nằm dưới sự kiểm soát của Facebook theo như báo cáo chính thức sửa đổi được công bố vào tháng 12 năm nay.
Hệ thống tài chính truyền thống của nhiều quốc gia vẫn chưa mở cửa cho tiền mặt kỹ thuật số. Mặc dù tiền điện tử đã xuất hiện được hơn một thập kỷ, nhưng không phải ai cũng tỏ ra quan tâm hoặc đầu tư vào nó. Libra có thể là một bước đi đúng đắn đối với việc áp dụng tiền kỹ thuật số.
Lời kết:
Tiền điện tử đã có sự tồn tại đến hơn một thập kỷ. Trong quá trình thăng trầm của mình, nó đã phải đối mặt với nhiều sự tranh luận của công chúng và các tổ chức lớn. Năm 2018, Facebook đã công bố kế hoạch bước chân vào thế giới tiền điện tử. Facebook đã cùng với 27 tổ chức khác thành lập một hiệp hội phi lợi nhuận Libra để đưa ra loại tiền điện tử mới của mình. Tuy nhiên, nó vấp phải khá nhiều phản ứng dữ dội từ các ban quản lý quốc tế khác nhau.
Ngay cả trước khi tuyên bố gia nhập tiền kỹ thuật số, Facebook đã phải đối mặt với phản ứng dữ dội do lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu. Vì vậy, khi họ thông báo ra mắt stablecoin của mình, đã có một số tranh cãi lớn. Vì điều này, Libra đã phải đổi thương hiệu, sửa đổi whitepaper và xóa Facebook khỏi cơ quan quản lý. Libra hiện đã được đổi tên thành Diem – có nghĩa là ‘ngày’ trong tiếng Latinh.
