Việc đặt cược một thứ gì đó có lẽ không còn xa lạ với mọi người, nhưng bạn đã bao giờ nghe đến đặt cược tiền điện tử chưa? Đó chính là khái niệm Staking mà chúng ta đã từng nghe qua vài (hoặc nhiều) lần. Vậy trong crypto, staking là gì? Chúng ta sẽ nhận được gì và mất gì khi staking?
1. Staking là gì?
Staking là phương pháp khóa một phần nào đó tiền điện tử khỏi việc lưu thông bằng cách ủy quyền một lượng token nhất định để hệ thống blockchain quản lý trong một thời gian nhất định. Điều này vừa có ích cho mạng blockchain, vừa tạo ra giá trị cho chủ sở hữu của đồng coin đó.
Staking hiểu đơn giản là đặt cược tiền điện tử. Người dùng nào staking tiền sẽ thỏa thuận không rút tiền của họ xuyên suốt quá trình staking, ít nhất là cho đến khi kết thúc quá trình này. Tương tự với việc gửi tiền vào ngân hàng, hệ thống sẽ khóa tiền điện của họ lại. Bù lại, họ sẽ được trả lãi suất hoặc một khoản tiền thưởng nào đó.
Staking cũng mang lại nhiều lợi ích cho mạng. Quá trình này có thể khiến các mã token tăng giá trị thông qua việc hạn chế nguồn cung. Ngoài ra, các mã token còn có thể sử dụng cho mục đích quản lý blockchain, trong trường hợp mạng của đồng coin đó thiết lập theo hệ thống Proof of Stake (PoS) – khác với Proof of Work, thuật toán của Bitcoin và một số đồng coin khác.
2. Staking hoạt động như thế nào?
Đối với các loại tiền điện tử thiết lập mô hình Proof of Stake (PoS), staking được diễn ra với việc những giao dịch mới sẽ được add thêm vào blockchain. Trước đó, những người tham gia staking phải cam kết thực hiện quá trình này với một vài giao thức cho tiền điện tử. Với những thông tin từ những người staking, giao thức sẽ thực hiện trình xác thực nhằm xác nhận thực hiện các khối giao dịch. Người tham gia càng cam kết staking nhiều tiền thì khả năng được chọn càng lớn.
Một khi một khối giao dịch nào đó được add thêm vào blockchain thì những đồng tiền điện tử mới nhất sẽ được tạo lập, đồng thời phân phối chúng theo hình thức phần thưởng staking cho việc xác nhận tham gia của khối đó. Thông thường, phần thưởng cho người tham gia staking sẽ cùng một loại đồng coin mà họ đã đặt cược. Tuy nhiên cũng có một số blockchain khác sử dụng khác loại tiền điện tử để làm phần thưởng.
Thực tế, nếu người dùng muốn staking tiền điện tử thì phải chọn những đồng coin sử dụng mô hình Proof of Stake (PoS). Tiếp theo đó người dùng chỉ cần set số tiền muốn đặt cược. Quá trình staking được thực hiện tại các sàn giao dịch tiền điện tử.
Đừng lo lắng vì tiền của bạn vẫn luôn do bạn sở hữu khi bạn thực hiện staking. Dễ hiểu thì trong quá trình staking, bạn đang khiến tiền điện tử của mình được hoạt động và nếu muốn giao dịch sau staking đều hoàn toàn được. Tuy nhiên, lưu ý là chúng ta phải staking tiền trong ít nhất một khoảng thời gian tối thiểu tùy thuộc theo yêu cầu của từng loại tiền và sàn giao dịch khác nhau.
Và staking không phải lựa chọn duy nhất cho tất cả những loại tiền điện tử. Có khá nhiều đồng coin thiết lập mô hình Proof of Work (PoW) để thêm khối mới vào blockchain. Tuy nhiên PoW sẽ yêu cầu người dùng phải có một sức mạnh tính toán mạnh mẽ và dàn máy công suất lớn. Đó là lí do những đồng tiền này, đặc biệt là Bitcoin đã bị chỉ trích gay gắt vì tiêu tốn quá nhiều năng lượng và nhiên liệu để khai thác, dẫn đến vấn đề ô nhiễm môi trường.
Với PoS, người dùng không cần tiêu tốn quá nhiều năng lượng. Do đó, những đồng coin sử dụng phương thức này để khai thác có tiềm năng lớn hơn vì nó xử lý được khối lượng giao dịch cao.
3. Cơ hội và rủi ro khi staking
3.1 Cơ hội
Staking tiền điện tử có thể mang đến cho bạn những cơ hội và lợi ích dưới đây:
Đầu tiên, dễ dàng kiếm lãi. Nếu bạn không có ý định gì với đồng tiền mình đang nắm giữ, staking là phương án ổn định để mang đến lãi cho bạn. Thay vì chuẩn bị một nguồn vốn khổng lồ để khai thác, bạn không cần bất kỳ thiết bị phức tạp gì để staking tiền.
Ngoài ra, staking chính là một trong những cách đóng góp vào việc duy trì sự bảo mật cũng như tính hiệu quả của blockchain. Đồng thời, nó cũng thân thiện hơn với môi trường khi so sánh với việc khai thác – phương thức sử dụng thuật toán PoW. Staking chính là phương pháp hỗ trợ nhiều cho blockchain của tiền điện tử, nơi mà bạn đang đầu tư vào. Lí do là bởi những đồng tiền điện tử hoạt động dựa vào hoạt động staking của chủ sở hữu để xác minh các giao dịch khác nhau, từ đó khiến cho mọi bộ phận và quá trình được hoạt động trơn tru.
Xét cho cùng, lợi ích lớn nhất của việc staking là người đặt cược có cơ hội kiếm được nhiều tiền điện tử hơn mỗi ngày, đồng thời có thể thu được phần lãi suất có thể khá là khủng. Đối với một số trường hợp, người đặt cược thậm chí có thể kiếm được lãi suất từ staking là 10-20% hằng năm. Đây là một hình thức khá có lợi cho việc đầu tư tiền điện tử.
3.2 Rủi ro
Vì có khả năng sinh lời cao, staking cũng sẽ có nhiều rủi ro đi kèm. Một số rủi ro cơ bản có thể kể đến là:
Theo lịch sử, giá tiền điện tử cực kỳ dễ biến động, có thể tăng mạnh, giảm mạnh một cách nhanh chóng. Trong trường hợp tài sản người dùng staking bị giảm giá đáng kể thì chắc chắn không một khoản lãi nào bạn kiếm được có thể bù lại. Và đây cũng là rủi ro lớn nhất và nguy hiểm nhất.
Dấu hiệu nhận biết cho những đồng tiền điện tử này là chúng hứa hẹn lãi suất cực kỳ cao. Trong quá khứ từng có khá nhiều dự án tiền điện tử quy mô nhỏ làm điều này nhằm mục đích thu hút những người dùng staking và đa phần cái kết là giá rớt thảm bại, sau đó hoàn toàn sụp đổ. Nếu bạn không thích rủi ro, có một phương án thay thế cho staking là cổ phiếu tiền điện tử.
Ngoài ra, staking có nghĩa là bạn phải khóa tiền lại trong khoảng thời gian theo quy định. Và xuyên suốt khoảng thời gian này, bạn sẽ không thể thực hiện bất kỳ hành động nào với tài sản đó. Nếu muốn hủy staking, yêu cầu đó được thực hiện trong 7 ngày hoặc lâu hơn thế.
Rủi ro lớn nhất mà bạn phải đối mặt với việc đặt cược tiền điện tử là giá giảm. Hãy ghi nhớ điều này nếu bạn thấy tiền điện tử cung cấp lãi suất cực cao. Nhiều dự án tiền điện tử nhỏ hơn làm điều này để thu hút các nhà đầu tư, nhưng giá của chúng thường kết thúc với sự sụp đổ. Nếu bạn quan tâm đến việc thêm tiền điện tử vào danh mục đầu tư của mình, nhưng bạn muốn ít rủi ro hơn, bạn có thể muốn chọn cổ phiếu tiền điện tử thay thế.
Khi quá trình staking kết thúc, bạn vẫn cần hủy bỏ trước khi giao dịch lại số tiền điện tử đó.
Lời kết
Staking là một trong những cách có thể giúp bạn kiếm lời trên đồng tiền mình đang sở hữu mà tốn ít chi phí đầu tư. Và vì nó có thể đem lại lãi suất khá lớn nên thường đi kèm với các rủi ro nhất định. Để không phải chịu những rủi ro có thể phân tích được trước, bạn nên tránh xa những đồng coin hứa hẹn lãi suất quá tốt. Một số gợi ý cho bạn là Ethereum, Cardano hay Polkadot. Hi vọng bài viết đã mang đến nhiều góc nhìn để giúp bạn trả lời câu hỏi Staking là gì.
